(aktualizacja 21.10.2019r)
Jakie są stypendia i od kiedy student może się o nie ubiegać?
Z pomocy materialnej mogą korzystać wszyscy studenci. Zarówno ci, którzy kształcą się w trybie dziennym, jak i wieczorowym czy zaocznym. Nie ma też znaczenia to, czy uczęszczają do uczelni publicznych, czy niepublicznych. Łącznie mogą pobierać kilka rodzai stypendiów.
Co przysługuje?
Student w ramach wsparcia materialnego w trakcie kształcenia ma prawo do:
- stypendium socjalnego
- stypendium socjalnego dla osób niepełnosprawnych
- stypendium rektora dla najlepszych studentów
- stypendium ministra za wybitne osiągnięcia
- zapomogi
Zasady ich przyznawania i terminy wnioskowania o nie (poza stypendium ministra) ustala każda uczelnia w swoich wewnętrznych regulaminach.
Stypendia student może otrzymywać w danym roku akademickim przez okres do dziesięciu miesięcy, a gdy ostatni rok studiów trwa jeden semestr, przez pięć. Szkoła wyższa otrzymuje na ten cel specjalny fundusz. Ustawa wykazuje, że do 40 proc. jego środków może być przeznaczonych na stypendia rektora, a pozostałe 60 proc. na pomoc socjalną.
Świadczenia są przyznawane na wniosek studenta. Musi go złożyć do dziekana swojego wydziału. Z kolei o stypendiach dla najlepszych studentów decyduje rektor. Mogą oni swoje uprawnienia przekazać komisji stypendialnej na wniosek samorządu studenckiego.
Osoba, która nie jest zadowolona z rozstrzygnięcia wniosku, ma prawo złożyć odwołanie w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji.
Pomoc socjalna – stypendium socjalne
Prawo do stypendium socjalnego przysługuje studentowi znajdującemu się w trudnej sytuacji materialnej. Przyznanie tej pomocy uzależnione jest od zarobków. Co roku rektor w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego ustala wysokość dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniającą do ubiegania się o to świadczenie. Musi ona jednak się mieścić w ustalonych przez ustawę widełkach (W roku akademickim 2019/2020 nie może być on niższy 410 zł i wyższy niż 739,7 zł netto na osobę w rodzinie).
Oznacza to, że każdy uprawniony student o dochodzie nieprzekraczającym 686,4 zł miesięcznie na osobę w rodzinie ma ustawowo zapewnione otrzymanie stypendium socjalnego.
Przy ustalaniu wysokości dochodu uprawniającego studenta do ubiegania się o stypendium socjalne uwzględnia się dochody osiągane przez:
- studenta
- jego małżonka
- będące na utrzymaniu studenta dzieci (niepełnoletnie, pobierające naukę do 26 roku życia, oraz niepełnosprawne bez względu na wiek)
- rodziców, opiekunów prawnych
Przy wyliczaniu przychodów nie uwzględnia się uzyskanych świadczeń pomocy materialnej (różnego typu pobieranych stypendiów).
Student może również starać się o uznanie go za samodzielnego finansowo, wtedy dochody jego rodziców nie będą brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do tej pomocy. Jednak w tym celu musi (on albo jego małżonek) spełnić łącznie następujące warunki
- posiadać stałe źródło dochodów w ostatnim roku podatkowym oraz bieżącym,
- jego miesięczne zarobki w tym czasie nie mogą być mniejsze niż maksymalna kwota dochodu uprawniająca do przyznania świadczenia socjalnego
- nie złożył oświadczenia o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego z rodzicami bądź jednym z nich.
- jeśli przedstawione przez studenta dokumenty wskazujące na uzyskany dochodów budzą wątpliwości dziekana lub komisji stypendialnej, mają oni prawo je sprawdzić. W uzasadnionych przypadkach mogą zażądać doręczenia opinii ośrodka pomocy społecznej odpowiedzialnego za ustalenie sytuacji dochodowej i majątkowej osób i rodzin oraz uwzględnić ją w postępowaniu.
- można także wnioskować o zwiększenie tego świadczenia o dodatek mieszkaniowy. Na przykład świadczenie zostanie zwiększone o dopłatę do zamieszkania w domu akademickim albo za wynajem pokoju. To trzeba zaznaczyć we wniosku o stypendium socjalne. Pomoc tę student otrzyma , tylko jeśli dojazd z miejsca zamieszkania uniemożliwiał ,u labo w znacznym stopniu utrudniał studiowanie.
- niepełnosprawni, niezależne od dochodu mogą wnioskować o specjalne świadczenia. Jest ono przyznawane na podstawie orzeczenia o inwalidztwie. Od jego stopnia (lekki, umiarkowany, znaczny) uzależniona jest wysokość pomocy. Mimo że uczelnie czasem wskazują, iż o te świadczenia socjalne można ubiegać się tylko w wyznaczonym terminie (np. do 30 października) , to mają prawo przyznać tą pomoc później. Wówczas nie będzie po prostu wypłacona za wcześniejsze miesiące. Na przykład jeśli student złoży wniosek o stypendium socjalne w grudniu i będzie mu ono przysługiwało, otrzyma je od stycznia. Nie zostaną mu wypłacone pieniądze za ubiegłe miesiące (październik-grudzień), nawet jeśli wtedy też był uprawniony do tej pomocy.
UWAGA! Stypendium socjalne można pobierać tylko na jednym kierunku i tylko na pierwszym kierunku.
Za naukę – stypendium Rektora
Oprócz wsparcia socjalnego studentom przysługują także świadczenia za osiągnięcia naukowe. W przypadku tej pomocy ważny termin złożenia wniosku w wyznaczonym przez uczelnię terminie. Można ubiegać się o stypendium rektora dla najlepszych studentów. Otrzyma je ten, który uzyskał za rok wysoką średnią ocen lub posiada osiągnięcia naukowe, artystyczne lub wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym. Do niego uprawnionych jest tylko 10% studentów danego kierunku studiów. To świadczenia jest przyznawane dopiero na drugim roku. Co ważne, w przypadku studentów którzy ukończyli studia pierwszego stopnia (licencjackie, inżynierskie) i podjęli magisterskie, mogą o nie wnioskować już od pierwszego semestru tych studiów. Ale tylko w ciągu roku od zdobycia tytułu licencjata czy inżyniera. Będzie ono przyznane na podstawie osiągnięć uzyskanych na poprzednich studiach ( za średnią ocen czy wyniki naukowe, sportowe lub artystyczne).
Termin ubiegania się o nie określany jest na każdej uczelni inaczej, ale najczęściej upływa on już z początkiem października. Dlatego trzeba bardzo pilnować daty złożenia wniosku. Nawet jeśli okaże się , że student ma bardzo dobre wyniki, nie będzie mu ono przysługiwało, gdy zostanie już przyznane innym studentom.
Z przyczyn losowych
Studenci, którzy znajdą się w trudnej sytuacji materialnej z przyczyn losowych ( np. kradzieży, utarty pracy, śmierci rodzica, choroby) mogą wnioskować o zapomogę. Z uwagi na charakter tej pomocy nie ma terminu, w jakim należy składać o nią wniosek. Student ma prawo ubiegać się o zapomogę w uzasadnionych przypadkach 2 razy w danym roku akademickim (1 raz w semestrze). Jej wysokość zależy od sytuacji i jest ustalana przez komisję stypendialną.
Dla uczących się w Gdańsku
Stypendium naukowe Prezydenta Gdańska
Wszyscy studenci, którzy są zainteresowani złożeniem podania o przyznanie stypendium Prezydenta Miasta Gdańska, powinni złożyć odpowiedni wniosek jak najszybciej do dziekanatu. Wniosek o przyznanie stypendium należy złożyć w nieprzekraczalnym terminie do 31 lipca danego roku. Wnioski są rozpatrywane w ciągu miesiąca od daty upłynięcia terminu ich składania. Informacja o przyznaniu bądź nie przyznaniu stypendium przekazywana jest kandydatom poprzez e-mail. W pierwszej połowie września odbywa się uroczystość wręczenia dyplomów stypendystom przez Prezydenta Miasta Gdańska. Stypendium wypłacane jest w ratach miesięcznych po podpisaniu przez stypendystę umowy stypendialnej. Sprawozdanie ze stypendium należy przedłożyć Kapitule Stypendialnej za pośrednictwem Wydziału Rozwoju Społecznego w terminie do 31 lipca następnego roku.
Stypendium naukowe może zostać przyznane osobie, która spełnia dodatkowo poniższe kryteria:
– posiada prace i osiągnięcia tematyczne związane z Gdańskiem lub prowadzi działalność na rzecz Gdańska
– zaliczyła w terminie określonym w regulaminie uczelni, co najmniej drugi rok studiów
– uzyskała w okresie zaliczonych lat studiów średnią ocen nie niższą niż 4,9 (potwierdzoną przez uczelnię, obliczoną łącznie z ostatnich 2 lat studiów oraz uwzględniająca wszystkie oceny z egzaminów i zaliczeń wpisane do indeksu)
– studiuje w trybie stacjonarnym
– nie przebywa na urlopie, który przerywa tok studiów
– nie powtarza roku
Z czego wynika, że wysoka średnia nie gwarantuje przyznania stypendium. Szczególnie ważna jest działalność na rzecz Miasta Gdańsk.
Student do wniosku o przyznanie stypendium powinien dołączyć:
- Dokument potwierdzający zameldowanie na pobyt stały w Gdańsku (zaświadczenie zameldowania z Wydziału Spraw Obywatelskich UM, z zaznaczeniem, od kiedy osoba ubiegająca się o stypendium jest zameldowana w Gdańsku).
- Potwierdzoną za zgodność z oryginałem kserokopię dowodu osobistego.
Dokładnie określone kryteria znajdują się w § 1 Regulaminu.
Informacje dostępne są na stronie Urzędu Miejskiego w Gdańsku.
Stypendium Ministra za wybitne osiągnięcia
Rektorzy uczelni mogą składać wnioski o przyznanie stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia do 15 października 2017 r.
Stypendium może być przyznane, jeżeli student zaliczył rok studiów w poprzednim roku akademickim i uzyskał w danym roku akademickim wpis na kolejny rok studiów przewidziany w planie studiów albo został przyjęty na studia drugiego stopnia oraz uzyskał w okresie studiów:
- wybitne osiągnięcia naukowe lub artystyczne związane z odbywanymi studiami
- wybitne osiągnięcia w sporcie
Więc przy ocenie wniosku nie jest brana pod uwagę średnia ocen, a osiągnięcia naukowe muszą być związane z odbywanymi studiami.
Do wniosku trzeba dołączyć oświadczenie o wyrażeniu zgody na zamieszczenie swojego imienia i nazwiska (w przypadku, gdy stypendium zostanie przyznane) na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra, który przyznał stypendium.
Wypełniony wniosek należy złożyć w dziekanacie uczelni, w terminie określonym przez dziekanat.
Wnioski rozpatruje rektor i przekazuje do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Muszą one być najpierw zaopiniowane przez radę wydziału, a w przypadku uczelni nieposiadającej takiej podstawowej jednostki organizacyjnej- przez senat uczelni. Podanie o przyznanie stypendium dla studentów uczelni wojskowych, służb państwowych, artystycznych, medycznych oraz morskich wymaga opinii odpowiedniego ministra nadzorującego Szkolę Wyższą.
Szczegóły dostępne są na stronie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Diamentowy Grant
Absolwenci studiów licencjackich lub studenci po trzecim roku jednolitych studiów magisterskich, którzy prowadzą badania naukowe, mogą otrzymać od Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Diamentowy Grant.
Ile wynosi Grant? Nawet do 200 tys. zł na wydatki związane z prowadzeniem badań naukowych i dodatkowo miesięczne wynagrodzenie dla studenta w wysokości minimum 2,5 tys. zł.
Uzdolnieni studenci mogą także ubiegać się między innymi o stypendia od od fundacji i firm, także zagranicznych.
Kształcący się może równocześnie otrzymywać stypendium rektora dla najlepszych studentów i stypendium ministra za wybitne osiągnięcia. Otrzymanie tych stypendiów nie wyklucza także prawa studenta do świadczeń pomocy materialnej oraz do otrzymywania stypendium przyznawanego przez organy samorządu terytorialnego oraz pracodawców, a także pochodzących ze środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
